จังหวัดลำปาง

คำขวัญประจำจังหวัด : “ถ่านหินลือชา รถม้าลือลั่น เครื่องปั้นลือนาม งานพระธาตุลือไกล ฝึกช้างใช้ลือโลก”
ตราประจำจังหวัด : รูปไก่สีขาวยืนอยู่ในซุ้มประตูพระธาตุลำปางหลวง
ต้นไม้ประจำจังหวัด : ต้นขจาวหรือกระเจา
ดอกไม้ประจำจังหวัด : ดอกธรรมรักษา
ประวัติความเป็นมา
ลำปาง ตั้งอยู่ในแอ่งที่ราบล้อมรอบด้วยภูเขา มีประวัติศาสตร์เก่าแก่ยาวนาน เดิมชื่อ เขลางค์นคร เป็นเมืองหลวงคู่แฝดกับอาณาจักรหริภุญไชย ซึ่งเจ้าเมืองทั้งสองเป็นโอรสแฝดของพระนางจามเทวี คือ พระเจ้ามหันตยศ พระเจ้าอนันตยศ นับเป็นอีกจังหวัดในภาคเหนือที่เป็นแหล่งอารยธรรมล้านนาไทยที่น่าสนใจ ทั้งขนบธรรมเนียมประเพณีที่สืบทอดกันมาแต่โบราณ มีวัดวาอารามและสถาปัตยกรรมท้องถิ่น มีรถม้าที่ไม่เหมือนใคร มีอาหารการกินแสนอร่อย มีวิถีชีวิตที่เรียบง่าย ทำให้ลำปางกลายเป็นเมืองที่มีเอกลักษณ์โดดเด่นเป็นของตนเอง เช่น ถ้วยชามตราไก่ ที่เห็นกันจนคุ้นชิน ส่วนแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติยังคงความอุดมสมบูรณ์และสวยงาม มีอุทยานแห่งชาติหลายแห่งที่มีเสน่ห์น่าดึงดูดมากมาย สิ่งเหล่านี้ทำให้จังหวัดลำปางกลายเป็นจุดหมายที่นักเดินทางทั้งหลายต้องแวะเที่ยวชม มิใช่เป็นแค่เมืองผ่านอีกต่อไป

สภาพภูมิประเทศ
จังหวัดลำปาง พื้นที่มีลักษณะเป็นรูปยาวรี ภูมิประเทศโดยทั่วไปเป็นที่ราบสูง มีภูเขาสูงอยู่ทั่วไป ทอดตัวยาวตามแนวทิศเหนือไปทางทิศใต้ของจังหวัด และในบริเวณตอนกลางของจังหวัดบางส่วนมีที่ราบลุ่มริมฝั่งแม่น้ำ และตามลักษณะทางกายภาพทางด้านธรณีสัณฐานวิทยา จังหวัดลำปางมีพื้นที่เป็นที่ราบล้อมรอบด้วยภูเขา มีลักษณะเป็นแอ่งแผ่นดินที่ยาวและกว้างที่สุดในภาคเหนือ เรียกว่า
“ อ่างลำปาง ”
ลักษณะภูมิประเทศแบ่งออกเป็น 3 ลักษณะ คือ
1.บริเวณตอนบนของจังหวัด เป็นที่ราบสูง ภูเขา และเป็นป่าค่อนข้างทึบ อุดมสมบูรณ์ด้วยไม้มีค่า ได้แก่ พื้นที่อำเภอเมืองปาน แจ้ห่ม วังเหนือ และงาว
2.บริเวณตอนกลางของจังหวัด เป็นที่ราบและที่ราบลุ่มริมฝั่งแม่น้ำ ซึ่งเป็นแหล่งเกษตรกรรมที่สำคัญของจังหวัด ได้แก่ พื้นที่อำเภอห้างฉัตร เมืองลำปาง เกาะคา แม่ทะ และสบปราบ
3.บริเวณตอนใต้ของจังหวัด เป็นป่าไม้รัง บางส่วนเป็นทุ่งหญ้า ได้แก่ พื้นที่อำเภอเถิน แม่พริก บางส่วนของอำเภอเสริมงาม และแม่ทะ
​
สภาพภูมิอากาศ
จากลักษณะพื้นที่ของจังหวัดที่เป็นแอ่งคล้ายก้นกะทะ จึงทำให้อากาศร้อนอบอ้าวเกือบตลอดปี ฤดูร้อนร้อนจัด และหนาวจัด
ในฤดูหนาว
ลักษณะภูมิอากาศ แบ่งออกได้เป็น 3 ฤดู คือ
1.ฤดูร้อน อากาศจะร้อนอบอ้าวที่สุดคือ เดือนเมษายน
2.ฤดูฝน
3.ฤดูหนาว อากาศจะหนาวจัด คือ เดือนมกราคม
​
เทศกาลและงานประเพณี
งานขันโตกช้าง จัดขึ้นทุกวันศุกร์-เสาร์แรกของเดือนกุมภาพันธ์ ภายในงานจะแบ่งออกเป็นสองส่วน ส่วนแรกเป็นการแสดง
ของช้าง พิธีเรียกดวงวิญญาณของช้าง ขบวนแห่และเลี้ยงอาหารช้าง โดยจัดแบบขันโตกของภาคเหนือ
งานเมืองสะปาวจาวเวียงละกอน จัดขึ้นในช่วงก่อนวันลอยกระทง บริเวณวัดพระแก้วดอนเต้า และวัดพระธาตุลำปางหลวง เป็นงานที่แสดงถึงประวัติศาสตร์ และธรรมเนียมประเพณีของชาวลำปาง มีขบวนแห่ครัวทานตามประเพณีดั้งเดิม
งานวันรถไฟรถม้าลำปาง ในช่วงเดือนเมษายนจัดขึ้นที่สถานีรถไฟนครลำปาง ในช่วงเดือนเมษายน ทั้งกลางวันกลางคืนในงานมีการแสดงนิทรรศการ กาดมั่ว (ตลาดกับข้าว) ผู้ร่วมงานจะชักชวนกันแต่งกายแบบย้อนยุคไปประมาณ 80 ปีl
​
ของฝาก/ของที่ระลึก
ผ้าทอมือ การทอผ้าด้วยกี่พื้นเมือง โดยใช้ฝ้ายที่ปลูกขึ้นเอง เช่น บ้านหลวง อำเภอแม่ทะที่นิยมทอเป็นผ้าลายเชิง บ้านทุ่งกว๋าว อำเภอเมืองปาน นิยมทอเป็นผ้าลายยก นอกจากนี้ยังมีที่อำเภอแจ้ห่ม และที่ บ้านฝ้าย ตำบลพิชัย อำเภอเมือง ซึ่งมีโรงงานทอผ้าและจำหน่ายผลิตภัณฑ์จากฝ้ายทอมือ
เครื่องเคลือบดินเผา(เซรามิค) เนื่องจากจังหวัดลำปางมีแหล่งดินขาวที่มีคุณภาพดีที่สุดในประเทศไทยและมีเป็นจำนวนมาก จึงก่อให้เกิดอุตสาหกรรมเครื่องเคลือบดินเผาขึ้น มีโรงงานผลิตอยู่สองฝั่งเส้นทางเข้าตัวเมืองลำปาง และมีร้านจำหน่ายอยู่ในตัวเมือง นักท่องเที่ยวสามารถเข้าชมกรรมวิธีในการปั้นและเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ได้ที่โรงงาน
รถม้าย่อขนาด เป็นของฝากที่ผู้รับจะต้องประทับใจในงานศิลปที่ถูกประดิษฐ์ขึ้นมาจากความประณีตละเอียดอ่อนของผู้ที่มีความผูกพันและเข้าใจองค์ประกอบทุกส่วนของรถม้าเพราะสร้างให้ขยับเขยื้อนได้ มีการตกแต่งรถม้าและเครื่องแต่งกายของสารถี ได้สวยงามเหมือนรถม้าจริง

สถานที่ท่องเที่ยวยอดนิยม
ถนนคนเดินกาดกองต้า ตั้งอยู่ที่ถนนตลาดเก่า ริมแม่น้ำวัง เดิมเป็นย่านชุมชนทางเศรษฐกิจที่มีอายุกว่า 100 ปี เริ่มจากชัยภูมิที่เป็นที่ริมแม่น้ำวัง และต่อมาได้พัฒนาไปเป็นศูนย์กลางการค้าขายและส่งผ่านสินค้าสำคัญของเมืองลำปาง รูปแบบของสถาปัตยกรรมมีความหลากหลายทั้งศิลปะตะวันตก พม่า-ไทใหญ่ และจีน หลัง พ.ศ. 2459 ศูนย์กลางการค้าแห่งนี้ถูกลดบทบาทลงเนื่องจากการตัดผ่านเส้นทางรถไฟสายเหนือที่มาถึงลำปาง ผู้คนในจังหวัดจึงขยายถิ่นฐานไปตั้งอยู่รอบๆ สถานีรถไฟ จนเกิดกลายเป็นชุมชนใหม่ที่เรียกว่า "ชุมชนเก๊าจาว" แต่ในปัจจุบันชุมชนแห่งนี้ได้กลับมาเป็นย่านการค้าที่สำคัญอีกครั้งหนึ่ง และคงไว้ซึ่งรูปแบบที่งดงามของสถาปัตยกรรมดั้งเดิม กาดกองต้าจำหน่ายสินค้าพื้นเมือง สินค้าทำมือ อาหารพื้นบ้าน สินค้าที่ระลึก ลานกิจกรรม
เปิดทุกวันเสาร์-อาทิตย์ เวลา 17.00-22.00 น.
วัดเฉลิมพระเกียรติพระจอมเกล้าราชานุสรณ์ เดิมเรียกว่า "วัดพระพุทธบาทปู่ผาแดง" ตั้งอยู่ที่ อำเภอแจ้ห่ม ความโดดเด่นของสถานที่แห่งนี้อยู่ที่ ภาพอันงดงามของเจดีย์เล็กๆ สีขาว สร้างขึ้นบนภูเขาสูงเฉียดฟ้า และล้อมรอบไปด้วยภูเขาสูง เป็นภาพดึงดูดทีใครหลายคนอยากที่จะมาเห็นด้วยตาตัวเองสักครั้ง ภายในบริเวณวัดด้านล่าง เป็นที่ตั้งของตัว "วัดเฉลิมพระเกียรติพระจอมเกล้าราชา
นุสรณ์" เมื่อมาถึงยอดเขาด้านบน จะแบ่งเป็น 2 ส่วน คือฝั่งทางขวาจะได้ขึ้นไปนมัสการองค์พระธาตุ ซึ่งต้องเดินขึ้นบันไดเล็กๆ ชันๆ ขึ้นไป แต่วิวด้านบนนั้นงดงามเป็นอย่างยิ่ง มองเห็นทิวทัศน์ของอำเภอแจ้ห่ม และมองเห็นบริเวณวัดวัดเฉลิมพระเกียรติฯ ที่อยู่ด้านล่างดูสวยงามยิ่งนัก

http://www.lampang.go.th